Drohopłun

Drohopłun je chemiski element, kotryž pod normalnymi wuměnjenjemi jako płun wustupuje. Nimo toho drohopłuny su jara inertne, při čimž inertnosć wot heliuma hač do ćešich elementow (neon, argon, krypton, ksenon a radon) wotebjerje. Tohodla w přirodźe njejsu znate chemiske wjazby. Pod wěstymi wuměnjenjemi je synteza wjazby so radźi. Wot lěta 1962 so su někotre wjazby wot Xenona (XeF2, XeF4 atd.) syntezowałe.

Mendelejev njeměješe drohopłuny w swojej periodowej tabeli, dokelž tehdy nichtó njebě je wotkrył. Ale w lěće 1868, Pierre Jules Cesar Janssen wotkry helium w słóncu. W lěće 1894, William Ramsay wotkry prěni drohopłun tu na zemi, płun w powětrje, a wón mjenowaše jón argon. W lěće 1898 so krypton a neon wotkryštej, a w lěće 1900 Friedrich Ernst Dorn wotkry radon.

Wužiwaja drohopłuny w fluoreskowacych, a "neonowych" lampach. Často wužiwaja argon zo by škitali wažne historiske dokumenty přećiwo kislikej.

Hlej tež

Skupina → 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
↓ Perioda  
1 1
H
  2
He
2 3
Li
4
Be
  5
B
6
C
7
N
8
O
9
F
10
Ne
3 11
Na
12
Mg
  13
Al
14
Si
15
P
16
S
17
Cl
18
Ar
4 19
K
20
Ca
21
Sc
22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn
26
Fe
27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
31
Ga
32
Ge
33
As
34
Se
35
Br
36
Kr
5 37
Rb
38
Sr
39
Y
40
Zr
41
Nb
42
Mo
43
Tc
44
Ru
45
Rh
46
Pd
47
Ag
48
Cd
49
In
50
Sn
51
Sb
52
Te
53
I
54
Xe
6 55
Cs
56
Ba
*
 
72
Hf
73
Ta
74
W
75
Re
76
Os
77
Ir
78
Pt
79
Au
80
Hg
81
Tl
82
Pb
83
Bi
84
Po
85
At
86
Rn
7 87
Fr
88
Ra
**
 
104
Rf
105
Db
106
Sg
107
Bh
108
Hs
109
Mt
110
Ds
111
Rg
112
Uub
113
Uut
114
Uuq
115
Uup
116
Uuh
117
Uus
118
Uuo
 
  (*) 57
La
58
Ce
59
Pr
60
Nd
61
Pm
62
Sm
63
Eu
64
Gd
65
Tb
66
Dy
67
Ho
68
Er
69
Tm
70
Yb
71
Lu
 
  (**) 89
Ac
90
Th
91
Pa
92
U
93
Np
94
Pu
95
Am
96
Cm
97
Bk
98
Cf
99
Es
100
Fm
101
Md
102
No
103
Lr
 
Skupiny chemiskich elementow periodiskeje tabele
Alkaliske kowy Kowy alkaliskich zemicow Přechodne elementy Halogeny Drohopłuny
Kowy Połkowy Njekowy Lantanoidy Aktinoidy
Zeskupjenje (při standardnych wuměnjenjach)
Płuny Kapaliny Krute maćizny
Wustupjenje w přirodźe
Njewotkryte Kumštne Radioaktiwne Stabilne