5. mars
Feb – Mar – Apr | ||||||
Su | Má | Þr | Mi | Fi | Fö | La |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 | ||||||
2024 Allir dagar |
5. mars er 64. dagur ársins (65. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 301 dagur er eftir af árinu.
Atburðir
- 473 - Glycerius, varð Rómarkeisari.
- 1279 - Litháar, undir stjórn stórfurstans Traidenis, sigruðu Þýsku riddarana í orrustunni við Aizkrauklė.
- 1460 - Kristján 1. var kjörinn greifi af Holtsetalandi og hertogi af Slésvík og lýsti því þá yfir að héruðin skyldu ávallt fylgjast að.
- 1496 - Hinrik 7. Englandskonungur gaf út leyfi til handa John Cabot og sonum hans sem heimilaði þeim að leita ókunnra landa.
- 1638 - Frakkland og Svíþjóð gerðu með sér Hamborgarsamninginn sem kvað á um greiðslu til Svía fyrir hernaðaraðgerðir gegn Habsborgurum.
- 1663 - Reigen tók við keisaratign í Japan af Go-Sai.
- 1691 - Níu ára stríðið: Franskur her settist um spænska bæinn Mons.
- 1770 - Fjöldamorðin í Boston: Fimm menn voru drepnir af breskum hersveitum. Þessi atburður varð einn af kveikjunum að bandarísku byltingunni fimm árum síðar.
- 1865 - Kirkjan á Möðruvöllum í Hörgárdal brann. Arngrímur Gíslason listmálari málaði mynd af þessum atburði og telst hún vera fyrsta íslenska atburðamyndin.
- 1912 - Fiskverkunarkonur í Hafnarfirði gerðu verkfall sem stóð í einhverjar vikur. Var það í annað skiptið sem konur fóru í verkfall á Íslandi en það fyrsta var árið 1907 þegar sömu konur fóru í dagsverkfall.
- 1932 - Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis hóf starfsemi sína.
- 1933 - Nasistaflokkurinn í Þýskalandi fékk 44% greiddra atkvæða í þingkosningum.
- 1938 - Aftaka norðanveður gerði og fuku bæjarhús í Húsavík í Norður-Múlasýslu af grunninum og höfnuðu niðri í fjöru. Fólk var í húsunum og þótti með ólíkindum að menn skyldu komast af.
- 1940 - Katyn-fjöldamorðin voru framin í Katyn-skógi, skammt frá Smolensk.
- 1946 - Winston Churchill hélt fræga ræðu þar sem hann nefndi Járntjaldið í fyrsta skipti.
- 1970 - Ísland gerðist aðili að Fríverslunarsamtökum Evrópu, EFTA.
- 1970 - Samningur um að dreifa ekki kjarnavopnum tók gildi eftir að 56 lönd höfðu undirritað hann.
- 1971 - Alþýðubankinn hóf starfsemi sína. Hann varð síðar hluti af Íslandsbanka.
- 1975 - Homebrew Computer Club hélt sinn fyrsta fund í Menlo Park, Kaliforníu. Einn viðstaddra var Steve Wozniak.
- 1977 - Tom Pryce, velskur ökuþór, lét lífið í Formúlu 1-kappakstri í Suður Afríku. Hann lést samstundis þegar hann fékk slökkvitæki í höfuðið þegar hann var á u.þ.b. 250 km/klst. Brautarvörður hélt á slökkvitækninu þegar hann var að ganga yfir keppnisbrautina en varð fyrir bíl Pryce.
- 1983 - Bob Hawke var kjörinn forsætisráðherra Ástralíu.
- 1984 - Íran sakaði Írak um beitingu efnavopna.
- 1993 - Bylgjan og Stöð 2 söfnuðu um 55 milljónum króna í landssöfnun til styrktar krabbameinssjúkum börnum.
- 1993 - Palair flug 305 til Zürich hrapaði skömmu eftir flugtak í Skopje með þeim afleiðingum að 83 af 97 farþegum fórust.
- 1998 - NASA tilkynnti að könnunarfarið Clementine hefði fundið nægilegt vatn í gígum á Tunglinu til að hægt væri að koma þar upp nýlendu. Þessar niðurstöður voru síðar dregnar í efa.
- 2001 - Talíbanastjórnin í Afganistan lét sprengja merk Búddalíkneskin í Bamyan í tætlur vegna þess að þau væru óguðleg. Þessum verknaði var mótmælt um víða veröld.
- 2009 - Dow Jones-vísitalan féll undir 7000 stig í fyrsta sinn frá 1997.
- 2014 - Venesúela sleit öll stjórnmálatengsl við Panama og sakaði stjórn Panama um samsæri gegn venesúelskum stjórnvöldum.
- 2015 - Liðsmenn Íslamska ríkisins hófu að eyðileggja hinar fornu borgir Nimrud, Hatra og Dur-Sharrukin í Írak.
- 2022 - Flakið af könnunarskipinu Endurance sem sökk árið 1915 fannst við Suðurskautslandið.
Fædd
- 1133 - Hinrik 2. Englandskonungur (d. 1189).
- 1224 - Heilög Kúnigúnd af Póllandi (d. 1292).
- 1324 - Davíð 2. eða David Bruce, konungur Skotlands (d. 1371).
- 1326 - Loðvík 1., konungur Ungverjalands (d. 1382).
- 1512 - Gerhard Mercator, kortagerdamadur (d. 1594).
- 1870 (eða 1871) - Rosa Luxemburg, pólsk byltingarkona (d. 1919).
- 1898 - Soong Mei-ling, kínversk forsetafrú (d. 2003).
- 1898 - Zhou Enlai, forsætisráðherra Kína (d. 1976).
- 1920 - Drífa Viðar, íslensk myndlistakona, kennari og rithöfundur (d. 1971).
- 1936 - Canaan Banana, fyrrum forseti Simbabve (d. 2003).
- 1937 - Olusegun Obasanjo, fyrrum forseti Nígeríu.
- 1949 - Shusaku Hirasawa, japanskur knattspyrnumaður.
- 1953 - Michael Sandel, bandarískur stjórnspekingur.
- 1955 - Penn Jillette, bandarískur töframaður og grínleikari. Penn & Teller.
- 1959 - Sigurður Valur Sveinsson, íslenskur handknattleiksmaður.
- 1963 - Lotta Engberg, sænsk söngkona.
- 1964 - Gerald Vanenburg, hollenskur knattspyrnumaður.
- 1969 - Juan Carlos Villamayor, paragvæskur knattspyrnumaður.
- 1970 - John Frusciante, fyrrum gítarleikari Red Hot Chili Peppers.
- 1970 - Aleksandar Vučić, forseti Serbíu.
- 1971 - Peyman Moaadi, íranskur leikari.
- 1973 - Juan Esnáider, argentínskur knattspyrnumaður.
- 1974 - Jens Jeremies, þýskur knattspyrnumaður.
- 1974 - Magnús Agnar Magnússon, íslenskur handknattleiksmaður.
- 1974 - Eva Mendes, bandarísk leikkona.
- 1977 - Wally Szczerbiak, bandarískur körfuboltamaður.
- 1979 - Gunnar Örn Tynes, íslenskur tónlistarmaður.
- 1985 - Eðvarð Atli Bjarnason
- 1988 - Bjarni Viðarsson, íslenskur knattspyrnumaður.
- 1989 - Kensuke Nagai, japanskur knattspyrnumaður.
- 2022 - Adda Bára Sigfúsdóttir, íslenskur veðurfræðingur og stjórnmálakona.
Dáin
- 254 - Lúsíus páfi.
- 1605 - Klemens 8. páfi
- 1815 - Franz Anton Mesmer, austurrískur læknir (f. 1734).
- 1827 - Pierre-Simon Laplace, franskur stærðfræðingur (f. 1749).
- 1851 - Hans Christian Ørsted, danskur eðlisfræðingur (f. 1777).
- 1868 - Jørgen Ditlev Trampe, stiftamtmaður á Íslandi (f. 1807).
- 1907 - Friedrich Blass, þýskur fornfræðingur (f. 1843).
- 1953 - Jósef Stalín, einræðisherra í Sovétríkjunum (f. 1878).
- 1966 - Anna Akmatova, rússneskt ljóðskáld (f. 1889).
- 1967 - Múhameð Mossadek, forsætisráðherra Írans (f. 1882).
- 1977 - Tom Pryce, velskur ökuþór (f. 1949).
- 1982 - John Belushi, bandarískur leikari (f. 1949).
- 2004 - Masanori Tokita, japanskur knattspyrnumaður (f. 1925).
- 2007 - Yvan Delporte, belgískur myndasöguhöfundur (d. 1928)
- 2013 - Hugo Chavez, forseti Venesúela (f. 1954).